ชื่อแหล่ง : ปราสาทบ้านสนม Prasat Ban Sa Nom

ขึ้นทะเบียน

08-03-2478

ประกาศในราชกิจจานุเบกษา

เล่มที่ 52

ที่อยู่

บ้านสนม ตำบลสนม อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์

ละติจูด

15°12′00″ องศาเหนือ

ลองจิจูด

103°46′12″ องศาตะวันออก

ประเภท

สิ้นสภาพ (ฐานศิลาแลง)

อายุ

พุทธศตวรรษที่ 16-17

วัตถุประสงค์

เทวสถาน

ทิศทางการวางตัว

9.4 องศาตะวันออก

ความสาคัญของแหล่ง

เมื่อปี พ.ศ. 2492 มีการก่อสร้างอุโบสถครอบตัวปราสาทไว้ชิ้นส่วนของปราสาทที่เป็นศิลาแลงหินทรายและเทวรูปต่างๆนำมากองไว้ทางทิศใต้ของอุโบสถปัจจุบันไม่สามารถระบุได้ว่าลักษณะรูปทรงตัวปราสาทมีลักษณะอย่างไรเห็นเพียงก้อนหินศิลาแลง เทวรูปหินทรายและอื่นๆวางกองอยู่จำนวนประมาณ 50-60 ก้อน ทางวัดได้นำโบราณวัตถุดังกล่าวมาจัดตั้งไว้สักการบูชา ซึ่งเรียกว่า ศาลเจ้าพ่อศรีนครเตาท้าวเธอ 

หลักฐานทางโบราณคดี

1.เทวรูปหินทราย       2.แทงหินทรายสลักเทวรูป       3.หินทราย

ปัจจัยการเปลี่ยนแปลง

ปราสาทสนม เชื่อว่า อยู่ตั้งอยู่ในบริเวณวัดธาตุ ภายในตัวเมืองอำเภอสนม ปัจจุบันไม่ปรากฏลักษณะของตัวปราสาท เหลือแต่เพียงกองหินทรายจำนวนหนึ่งภายในบริเวณข้างกับอุโบสถวัดธาตุ ปัจจัยที่ส่งผลกับสภาพโบราณสถาน

ด้านกายกาย ปราสาทสนมเป็นปราสาทที่ไม่เหลือรูปแบบเชิงโครงสร้างของตัวปราสาท ซึ่งเกิดจากการไม่ได้มีการดูแลรักษาอย่างเหมาะสม โดยปัจจุบันยังคงเหลือเทวรูปหินทรายที่ถูกนำมาเก็บจัดวางไว้ในบริเวณ ศาลเจ้าพ่อศรีนครเตาท้าวเธอ ในบริเวณวัดธาตุข้างกับพระอุโบสถหลังใหญ่ ไม่ปรากฏป้ายระบุแหล่งโบราณคดีส่วนของโบราณสถานเป็นส่วนหนึ่งของศาลเจ้าพ่อศรีนครเตาท้าวเธอ ปรากฏมิติด้านวัฒนธรรมในเรื่องความเชื่อของชุมชนที่สัมพันธ์กับเจ้าพ่อศรีนครเตาท้าวเธอ ทำให้ส่วนของโบราณสถานกลายเป็นสิ่งมงคล ที่ชุมชนเคารพนับถือด้วย